Edebiyat ve fikir hayatını “Diriliş Nesli” dediği yeni bir gençliğin yetişmesine adayan şair, müellif ve fikir adamı Sezai Karakoç’un vefatının üzerinden üç yıl geçti.
Tam ismi Ahmed Sezai Karakoç olan usta edebiyatçı, 22 Ocak 1933’te, Birinci Dünya Savaşı’nda Kafkas cephesinde çarpışırken Ruslara esir düşen tüccar Yasin Bey ile Emine Hanım’ın oğlu olarak Diyarbakır Ergani’de dünyaya geldi.
Çocukluğu Ergani, Maden ve Piran’da (Dicle) geçen Karakoç, ilkokulu 1944’te Ergani’de tamamladı. Tıpkı yıl parasız yatılı kaydolduğu Maraş Ortaokulunu 1947’de bitiren şair, 1950’de Gaziantep Lisesinden mezun oldu.
İlkokulda Battal Gazi kitaplarını, Ahmediye ve Muhammediyeleri okuyup, dinleyen Karakoç, ortaokulda ise Namık Kemal, Ziya Paşa, Tevfik Fikret ve Ziya Gökalp’in yapıtlarını okudu.
Okumaya büyük bir sevgi besleyen usta kalem, lise yıllarında Batı klasiklerine başladı.
Kısakürek’le tanıştıktan sonra bir daha hiç ayrılmadı
Necip Fazıl Kısakürek’in çıkardığı Büyük Doğu mecmuasının tutkulu bir okuyucusu olan Sezai Karakoç, daha sonra kazandığı Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinin (SBF) imtihan sonuçlarını beklerken, Necip Fazıl ile tanışmak üzere yanına gitti ve onunla tanıştıktan sonra bir daha hiç ayrılmadı.
Sezai Karakoç, 1950’li yıllarda Büyük Doğu’nun sanat edebiyat sayfalarını yönetti, 1955’te de üniversitenin maliye kısmından mezun oldu.
Maliye Bakanlığında Hazine Genel Müdürlüğü Dış Tediyeler Muvazenesi kısmında 1955’te çalışmaya başlayan edebiyatçı, girdiği sınavı kazanarak 11 Ocak 1956’da maliye müfettiş yardımcısı oldu. Karakoç, 1959’da gelirler kontrolörü olarak İstanbul’a atandı, vazifesi gereği yurdun birçok yerini görme imkanı buldu. Askerlik görevini ise 1960-1961’de Ankara ve Ağrı’da yaptı.
İlk yazıları Büyük Doğu’da yayımlandı
İlk yazılarını 1950’li yıllarda Büyük Doğu’da yayımlayan Karakoç, 1963’ten itibaren Yeni İstanbul gazetesinde “Karakoç” imzasıyla günlük yazılar kaleme aldı.
Yazar Karakoç, 1974’e kadar ortalarında Yeni İstiklal, Babıalide Sabah ve Ulusal Gazete’nin de bulunduğu gazetelerde günlük yazılar yazmaya devam etti ve 1975’ten itibaren kendi çıkardığı “Diriliş” dergisi dışında hiçbir yerde yazmadı.
Türk edebiyatının en sevilen şiirlerinden biri haline gelen “Mona Rosa” şiiriyle okuyucunun kalbinde taht kuran Sezai Karakoç, şiir ve yazılarında, mecmualarında, kitaplarında ortaya koyduğu dünyayı gerçekleştirmek üzere 1990’da Diriliş Partisini kurdu. Karakoç, 7 yıl partinin genel başkanlığı görevini yürüttü. Diriliş Partisi, 19 Mart 1997’de kapatıldı.
Müslümanların uyanışına yapıtlarıyla emek verdi
Dünya savaşlarından yenik çıkan İslam dünyasının yine dirilişini maksat edinen ve bu uğurda, yazı hayatı boyunca “diriliş” kavramı etrafında zinde bir şuur uyandırmaya çalışan fikir adamı, başta şiir, siyaset ve niyet olmak üzere, dünya Müslümanlarının uyanışına yapıtlarıyla emek verdi.
Düşünce dünyasını sistematize eden diriliş kavramını birinci defa 1954’te kullanan Karakoç’un Tunus ve Cezayir’deki bağımsızlık savaşlarını bahis alan “Bir Milletin Basübadelmevti” yazısının yer aldığı birinci mecmua teşebbüsü Yeni Ay, savcılığın müsaade vermemesi sebebiyle dağıtıma çıkmadan toplatıldı.
Karakoç,ikinci mecmua teşebbüsünü ise üniversite son sınıftayken iki sayı çıkan “Şiir Sanatı” mecmuasıyla yaptı. Garip akımının yalınlaştırdığı şiir ortamına bir lirizm aşısı yapan mecmuada Karakoç’un yanı sıra Cemal Süreya, Gülten Akın, Orhan Duru, Muzaffer Erdost, Rami Ayas, Seyfettin Başçıllar, Erdal Öz, Nuri Pakdil, Güner Başar, Nahit Güçlü, Baha Galip Tunalıgil, Abdullah İstek Ergüven ve Şahinkaya Lisan’ın şiirleri yer aldı.
Diriliş mecmuasıyla bir kuşağın fikir dünyasını yoğurdu
Yayımlandığı yıllarda içerdiği yazılar nedeniyle tekraren kapatılan ve toplatılan Diriliş dergisi, bir edebiyat ve sanat dergisi olmasının yanı sıra, İslam niyeti ve siyasetinin formlandığı bir yayın organı da oldu.
Dergide, bir taraftan Seyyid Kutup, Malik b. Nebi, Muhammed Hamidullah, Malcolm X, Muhammed İkbal, S. Hüseyin Nasr Türk okuyucusuyla tanıştırılıp, çağdaş Afrika edebiyatı çeviri edilirken, bir taraftan da başta Mesnevi olmak üzere Kuşeyri, İbni Hazm, Niyazi Mısri, Muhyiddin Arabi, Firdevsi, Aziz Mahmut Hüdai’nin yapıtları çeviri edildi.
Doğu kadar Batı kanısı ve edebiyatına da açık olan Diriliş’te,Kierkegaard, Heidegger, Rene Guenon, Erich Fromm, Goethe, Rimbaud, Rilke, Ezra Pound, Virginia Wolf ve Faulkner’in de ortalarında bulunduğu çok sayıda edebiyatçının yazı ve şiirleri okuyucuya sunuldu.
Sezai Karakoç, yazın hayatı boyunca kendi isminin yanı sıra Mehmet Leventoğlu, Zülküf Canyüce, Sait Yeni, M. Cemil, Mehmet Yasin, M. Yasin, Mehmet Yasinoğlu, Zafer Karip, M.B.Y., S.K., S.Y., M.L., M.Y., M.S. Karakoç, Mehmet C. Güneş müstearlarını kullandı.
Usta edebiyatçı, 1968’de “MTTB Ulusal Hizmet Armağanı”, 1970’de sürgündeki Macar müelliflerinin takdir ve şükranlarının nişanesi olarak “Gümüş Hürriyet Madalyası”, 1982’de “Türkiye Yazarlar Birliği Kıssa Ödülü”, 1988’de “Üstün Hizmet Ödülü”, 1991’de ise 22. Dünya Şairleri Kongresinde “World Academy of Arka and Culture Ödülü”ne layık görüldü.
Adı, Diyarbakır’da bir bulvara da verilen Sezai Karakoç, 16 Kasım 2021’de İstanbul’daki konutunda kendi tabiriyle “dünya sürgünü”nü tamamladı. Karakoç’un cenazesi “Şehzadebaşı’nda Gün Doğmadan” şiirinde “Yerleşecek yer aramamak, caminin avlusunda, soğuk bir taşa oturmak, gün doğmadan Şehzadebaşı’nda” mısrasıyla yer verdiği Şehzadebaşı Camii Haziresi’ne defnedildi.
Edebi ve fikir hayatını diriliş jenerasyonu olarak tanımladığı gençliğin yetişmesine adayan Karakoç’un şiirleri Büyük Doğu, Hisar (1951-54), Mülkiye (1952-53), İstanbul (1953-57) Şiir Sanatı (1955), Atılım (1955), Pazar Postası (1957-58), Türk Yurdu (1959), Hür Kelam (1961), Soyut (1965), Hilal (1965) ve Diriliş (1960-92) mecmualarında yayımlandı.
Usta kalemin “Mona Roza” şiiri, 1950’li yılların başlarında büyük ilgi görürken, ikinci şiiri “Rüzgar” ise 1951’de Hisar mecmuasında çıktı.
