Tarihi milattan evvel 690’lara dayanan ve Pamfilya sonundaki Likya’nın son kenti olan Phaselis Antik Kenti‘nde hafriyat çalışmaları, Kültür Turizm Bakanlığının “Geleceğe Miras Projesi” ile 12 aya yayılarak son 2 yılda ivme kazandı.
Pers, İskender ve Roma periyotlarına ilişkin kalıntıların bulunduğu 3 limanlı nadir kentlerden bir tanesi olarak nitelendirilen antik kentte, Prof. Dr. Erdoğan Aslan’ın başkanlığında yürütülen hafriyat çalışmalarında yeni keşifler ortaya çıktı.
Prof. Dr. Aslan, bölgede 1980’li yıllarda başlayan kazıların bilhassa Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un bu alana verdiği dayanaklarla son 2 yılda muazzam halde ilerlediğini söyledi.
Kısa müddette daha fazla bilgilere ulaşılmaya başlandığını tabir eden Aslan, “Phaselis Antik Kenti’nde yürüttüğümüz hafriyatlarda Arkaik periyoda tarihlediğimiz bir altar yapısı yani bir kutsal alan ve bunun içerisinde küçük adak heykelcikleri bulundu. Bunlar milattan evvel 620’lere denk gelen bir tarihi yansıtıyor. Çok çok değerli bir bulgu ve buluntu kümesi. Bulduğumuz buluntular 100 yılda, 200 yılda bir denk gelebilecek nitelikte bir buluntu kümesi. Kentin erken devir tarihini aydınlatması açısından da muazzam değerli” dedi.
Aslan, heykellerin kırılmış formda bulunduğunu ve bundan da ilahlara adamak gayesiyle kırılıp atıldığını anladıklarını kaydetti. Bir çeşit kurban etme misyonu icra edildiğini tabir eden Aslan, “Çukurda bulduğumuz heykellerin tamamı kırık durumda ele geçti, nedeni de o periyotta adak olarak kırılıp, konulmuş. Yapının çabucak antik limanın yanı başında olması da başka bir ehemmiyet taşıyor. Burada olasılıkla birinci kent kurulduğunda bu liman kullanılıyor ve limana gelen giden gemilerin yolcuları, sahipleri muhtemelen burada adak adayıp, o denli çıkıyorlardı denize, kendi ülkelerine sağ salim kavuşmak adına” diye konuştu.
Yapı içindeki küçük adak heykellerin taştan yontulmuş ya da seramikten yapılmış iki kümeden oluştuğunu lisana getiren Aslan, şunları söyledi:
“Buluntu kümesinde insan, aslan, at, binicili süvari, savaşçı figürleri üzere buluntular var. Gerek antik kent, gerek tüm kıyı çizgimiz, gerekse Doğu Akdeniz’deki antik periyotlara nazaran sansasyonel buluntular. Arkeologlar için ise çok heyecan verici bir buluntu. Hem devri hem nadir bulunuşu hem de ilişkin olduğu yapıyla bir kompleks olarak adandığı yerle birlikte bulmamız heyecanlandıran bir bilgi gurubu.”
Aslan, buluntuların Kıbrıs ve Mısır kökenli olduğunun anlaşıldığını belirtti. Bunun da kentin erken periyodunda Kıbrıs ve Mısır ile olan münasebetleri ortaya koyduğunu aktaran Aslan, “Herodot, milattan evvel 650’li yıllarda Phaselis’in de içinde olduğu birkaç kentten Mısır’ın Naukratis kentinde Hellenion’un kurulduğunu anlatır, hasebiyle biz de Naukratis ve Kıbrıs ilişkisini buluyoruz. Belirli ki onlar da buradaki kutsal alanı ziyaret ediyorlardı, armağanlarını, sunaklarını yapıyorlardı ki biz buradaki yazıtlardan, arkeolojik buluntulardan Apollan’a adandığını anlıyoruz” tabirlerini kullandı.
Erdoğan Aslan, yeni buluntulara ulaşmak için hafriyat çalışmaların kesintiye uğramadan süratli bir formda devam edeceğini kaydetti.
