Haftanın Konuğu ve Konusu, SİANJİ GROUP Ceo’su Sayın Recai ÇAKIR ile 2024 Türkiye Turizmine istinaden Çok Özel Röportaj
FİJET Uluslararası Turizm Gazetecisi ve Yazarı, aynı zamanda Turizm World Medya Genel Yayın Yönetmeni Yeşim Sarıtaş, Sianji Otelleri Group Ceo’su Recai Çakır ile 2024 turizm sezonuna ve Türkiye’nin geleceğine dair çok özel bir röportaj için bir araya geldi. Bu samimi ve bilgilendirici sohbetin detaylarını sizler için derledik.
SARITAŞ: Sayın Recai Çakır, röportaj teklifimizi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederim. Sizin gibi deneyimli sektör temsilcilerinin görüşleri, turizm sektörüne yön vermek açısından büyük önem taşıyor. Sizi birçok kişi tanıyor ancak okurlarımız için kısaca kendinizden bahseder misiniz?
ÇAKIR: Sevgili Yeşim Hanım, sizinle tanışmaktan mutlu oldum. 1986 dan beri sektördeyim. TTYD’nin tüm yönetimlerinde bulundum ve 2 dönem eski başkan yardımcılığı, BOTAV kurucu başkanlığı ve TÜRÇEV yönetiminde 5 yıl görev yaptım yani sektörde biraz eskiyim. Kadıkale Resort, Gardens Babylon, Sianji Hotels, Meşealtı otantik restoran, Elani Beach gibi markalar bize ait olup yönetim kurulu başkanlığını yaptım.
Genel Sektörel Görüşler
SARITAŞ: Recai Bey, Türkiye’nin 2024 genel turizm performansını nasıl değerlendiriyorsunuz? Özellikle Bodrum ve çevresi için neler söyleyebilirsiniz?
ÇAKIR: 2024 yılı maalesef beklentilerimizin altında seyrediyor. Takdir edersiniz ki 2020 deki Pandemi krizinden sonra turizm tam toparlanacak derken geçen sene iyi bir ivme gösterdi. 55 Milyon turist ve 55 Milyar dolara yakın bir gelir elde edildi. Bu seneki hedef 60 milyar dolar 60 milyon turistti aslında. Bu hedefi yakalayacağız gibi görünse de yakınına gelecek ama bu yıl beklentilerimizin çok altında fiyatlarla hepsi satıldı. Nerdeyse bütün sezon bütün oteller %30-40 indirimine hala devam ederek satmaya devam ediyor. Özellikle çok ucuz segmenteki her şey dahil otellerde çok ucuz fiyata ucuz turist dolu. Üst segment otellerde ise maalesef istenilen doluluklara ulaşılamadı. Ağustos ayı dahil %70-80’lere ancak tutturabildiler. Bodrum açısından gelecek olursak Bodrum markalar şehri aslında. İstanbul’dan sonra en çok uluslararası zinciri barındıran bir destinasyon. Bu açıdan üst segment ve kaliteli tesisler var. Bunlarında fiyatları yüksek olduğu için kaliteli turistinde daha doğrusu yüksek gelir seviyesi ulaşan turistin gelmemesinden dolayı ciddi bir turist kaybımız var. Ancak sezon sonuna doğru yine geçen seneki rakamları yakalama şansı var ama gelirler anlamındaki bu otellerimiz aynı ciroyu yakalasa da giderlerimiz anormal arttı. Elektrik, personel ve gıda giderleri bunların hepsi bizim karlılığımızı etkiledi. Ben 35 sene önce hatırlıyorum ciromuzun %60 ı gider %40 ı kar olurdu. Normalde bu %25 -30’a oturdu. Bu sene ise çok daha altına düşecek gibi görünüyor. Çünkü bizim hedeflediğimiz bütçenin %50-60’ını ancak yakalayacağız görünüyor.
SARITAŞ: Turizmdeki mevcut zorluklar ve fırsatlar nelerdir? Özellikle bu yılın koşullarını göz önünde bulundurduğunuzda, sektörün karşılaştığı en büyük zorluklar sizce neler?
ÇAKIR: Zorluk bi kere çevremizde savaşların olması. Özellikle Ukrayna ve Rusya savaşı bizi etkiliyor. Oradan yaklaşık 10 milyon toplamda turist gelirken 3,5-4 milyon turist geliyor. Bunların yerine alternatif pazarlara yönlendirildik. İşte Balkan Ülkeleri, Orta Doğu bir miktarda geride kalan diğer Rusya’nın BDT ülkeleri Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan gibi fakat yeterli değil tabi ki. Türkiye aslıda şuanda turist bakımından ilk 6’da, gelirler bakımından ise sanıyorum 8. sıralarda geliyor.
Tabi yine zorlukların bir diğeri de İsrail Filistin savaşı. Bu umarım daha uzun kitlelere yayılmaz. Orta doğuyu savaş gölü haline döndürmesi belki de 3. Dünya Savaşını başlatır ama şuanda zaten ciddi olarak ekonomik bir savaş var ve dünyadaki ekonominin doğru gitmediği görünüyor. Özellikle ülkemizde bundan en çok etkilenenlerden biriyiz. Maliyet artı satış dengeleri bozuldu. İnsanların gelir düzeyi bozuldu ve gelirleri inanılmaz düşük. Yunanistan’ın daha ucuz olduğu söyleniyor ama yol parası vesaire ekleyince nerdeyse aynı fiyata Yunanistan’a gidiliyor ve insanların bir kısmı da o tarafı tercih etti. Tabi bunun yanında ülkedeki turizmi artırabilmek için uzun vadeli planlar turizmi çeşitlendirmek spor organizasyonları, sağlık, termal, kayak turizmi ve turizmi daha çeşitlendirerek daha çok insanı çekip önümüzdeki atıl kapasite olan özellikle kış aylarını doldurabilmek için direk uçuşların Avrupa’dan başlaması ve desteklenmesi halinde Türkiye’de mevcut yatak kapasitesi dahil 100 milyon turisti yeni yatırım yapmadan ağırlamak mümkün.
Turizm Sezonu Oteller ve Misafirlerin Genel Değerlendirmesi
SARITAŞ: Bu yılki turizm sezonu otelleriniz açısından beklentileriniz doğrultusunda mı ilerliyor? Sezon başında belirlediğiniz hedeflere ulaştınız mı?
ÇAKIR: Bizim otel açısından avantajlı durumdayız. Bizde 4 tane sağlık programıyla her şey dahil ultranın yanında oda kahvaltı verebiliyoruz. Dolayısıyla bütün ihtiyaç sahiplerinin ihtiyacına göre potansiyel var. Birde all suit oteliz standart odamız yok. Luxury bir destinasyonda luxury bir konsept ile Sianji Well Being olarak 12 ay devam ediyoruz. Bu da müşteri memnuniyetini artırıyor. Personel Türkiye’de en büyük sorun. Onların eğitimi ve yatacak yeri ve devamlılığı çok önemli. Biz 12 ay 120 civarında personeli devamını sabit tutuyoruz. Yazın ise bu sayı 240 lara kadar çıkıyor. Bunun yanında beach hizmetleri otelimize 1 km uzaklıkta olan Meşealtı Otantik Kebap ve Restoran bölümümüzde ise tamamen organik 5,5 dönüm arazi içerisinde güney doğunun özel lezzetlerini sunuyoruz. Bu da müşterileri memnun ediyor. Alakart olarak orayı da kullanıyorlar. Elani Beache gelince de 300 metre sahil kumsal olan özel bungalovlar, iskelesi ve tekne ile yanaşma imkanı ve Akdeniz mutfağı içeren çok özel bir konsept ve başarılı olduğumuzu düşünüyorum. Müşteri memnuniyet ise %90’ların üzerinde.
Bu yıl için bizim beklentilerimiz doluluk anlamında okey ama fiyat %25-30 aşağıda satıldığı için karlılık anlamında beklentimizin çok altında gerçekleşecek. Hemen hemen bütün otelciler aynı durumda. Giderler yüksek ve indirimli satmak zorunda kaldık. Bütçeyi tutturmak olağanüstü zorlaştı. %30-40 altında seyredecek genelde bütçeler. Otelimizi biz her 5 yılda bir yeniliyoruz müşteri memnuniyetini artırmak için. Odalar, genel mekanlar, lobi, restoranlar, beachler olmak üzere hepsinde ciddi iyileştirmeler yapıyoruz. %40 oranında aynı misafirlerimiz geldiği içinde bu yenilikleri fark ederek otelimize ilgileri artıyor.
SARITAŞ: Bu yıl turizm sektöründe öne çıkan eğilimler ve değişiklikler sizce neler oldu? Özellikle yerli ve yabancı turist profillerine göre mevcut trendler ve beklentiler nelerdir Recai Bey?
ÇAKIR: Yeni trendlere gelince yeni trendler artı eller havaya yerine oda kahvaltı ve butik hizmeti seven üst segment alıcıya hitap etmek gerekiyor. Bizde o hizmeti vermeye çalışıyoruz ve her akşam canlı müzik yapıyoruz. Haftada iki gün büyük Showlar yapıyoruz. Onun dışında eller havaya animasyon yapılmıyor. Daha cool bir otel. Aynı zamanda isteyende bizim detoks ve sağlıklı yaşam programlarımızda katılabiliyor. Sakin bir tatil yaparak dinlenerek sağlıklı yemekler yiyerek, spor yaparak günde 7-8 spor aktivitesine katılarak sabah yogası, dağ yürüyüşü yapmak gibi…bu trendler. Bodrumun oksijeni bol, yaz ayalarının 7-8 ay olması çok iyi. Kışında termal turizmi olması ve bizim Bodrumun tek termal oteli olmamızdan dolay sezonu 12 aya yaymış durumdayız.
Oteller ve Hizmetler Hakkında
Sianji Well Being – Termal Resort & Spa Farkı
SARITAŞ: Termal ve spa hizmetleri açısından Sianji’nin diğer tesislerden farkı nedir? Bu alandaki rekabeti nasıl değerlendiriyorsunuz?
ÇAKIR: Otelimize 3 yıl önce getirdiğimiz termal su ile sezonu 12 aya çıkarttık. Haziran –Temmuz – Ağustos normal tatil ayları. Bahar ayları Nisan – Mayıs ve Eylül – Ekim – Kasım aylarında da detoks ve zayıflama yani hem yaz sezonu aldığınız kiloları veriyorsunuz hem de arınma programı var. Geri kalan Aralık-Ocak-Şubat ve Mart aylarında ise termal otel öne çıkıyor. Biz yer altından 650 metre derinlikten gelen Türkiye’nin mineral bakımından zengin suyuna sahibiz. Özellikle cilt hastalıklarına iyi gelen, egzama hastalıklarına ve kırık çıkıkları ve kısmı felç geçiren insanları iyileştiren suyumuz var ve üstelik zayıflatıyor. Biz termali 3 ayrı havuzda sunuyoruz. Bir deniz suyunu ısıtarak 30 derece hipotermal, bir kaynardan geldiği gibi 36 derece termal, birde 40 derecede ise özel 80-100 m2 içinde 5 tane vip odamız var; hamamlı, jakuzili, saunalı, havuzlu. Daha çok sağlıklı yaşam isteyen ve problemi olan insanlar için burada hizmet veriyoruz.
Tabi bizim farkımız bizde olan özellikler hemen hemen Türkiye’de hiçbir otelde yok. Çünkü bir kere all suitiz.2-3 ay uzun süreli konaklama imkanıyla, kilo problemi olan insanlar kendi evlerinde kalır gibi kitchenette mini bir mutfağı, 1+1 – 2+1 – 3+1 süitlerde ya da 2+1 – 3+1 villalarda kalabiliyorlar. İsterlerse 250 m’ lik penthouselarda kalabiliyorlar. Bunun yanı sıra hem termal hem sağlıklı yaşam programı hem de spa keyfi yapmak isteyenlere alakart restoran ve oda kahvaltı verebiliyoruz. O yüzden de müşteri memnuniyetinin artması otelin doluluklarına çok katkı sağlıyor. Bununla beraberde verdiğimiz hizmeti 12 ay verebildiğimiz içinde sezona yayma imkanımız oluyor. Bizim farkımız bütün bu konseptleri bir arada içeren Türkiye’de ki Bodrum’da ki tek oteliz. Ayrıca son 10 yılda 2024’e kadar uluslararası 32 ödül almış oteliz. Bunların bir kısmı sağlık bir kısmı spa bir kısmıda resort olarak bazı yıllarda Avrupa’nın ve Türkiye’nin en iyisi seçildi. Bu açıdan da uluslararası ödüle layık özel konsept tesis.
Kadıkale Resort ve Gardens Babylon Vizyonu
SARITAŞ: Kadıkale Resort ve Gardens Babylon otellerinizde misafir deneyimini iyileştirmek için hangi stratejileri uyguluyorsunuz? Bu otellerin 2024 sezonu sonunda öne çıkacak özellikleri neler olacak?
ÇAKIR: Kadıkale Resort benim turizme 30 yaşında başladığımda açtığım ilk tesis. 2012 yılına kadar işletmesi yatırımı her şeyi bendeydi. İlk yıllarda Kulüp Kadıkale olarak başlayıp sonra 5 yıl Kappa Clup Fransız Tatil Köyü zincirine girmişti. Sonra Kadıkale Resort olarak yoluna devam etti. Ortaklardan ayrılınca Kadıkale Resort bizim biraderde kaldı. Gardens of Babylon ismi de dünyanın 7 harikasından biri olan Babil’in Asma Bahçelerinden projenin konsept ismiydi. 5 yıl o isimle açık kaldı. Mix projeydi. Aynı zamanda rezidanslar, villalar olan ve içerisinde butik otel ve sağlık yaşam merkezi ile spası olan butik bir konsept yaratmıştık ama tescili zor olduğu için bu markayı kaldırıp uluslararası tescil ettiğimiz Sianji markası ile yola devam ediyoruz.
Gastronomi ve Kültürel Deneyimler
SARITAŞ: Meşealtı Otantik Restoran ve Elani Beach’te sunduğunuz gastronomi ve kültürel deneyimlerle ilgili yenilikler var mı? Misafirlerinize nasıl unutulmaz bir deneyim yaşamalarını sunuyorsunuz?
ÇAKIR: Elani Beach, otelimizin alakart restoranı. Akdeniz mutfağı sunuyor ve 3 ayrı mutfak içerisinde yer alıyor. Bir ege mutfağı balık high seafood ağırlıklı, ikincisi İtalyan mutfağı, İtalya’nın her türlü pizzalarını, makarnaları, risottalarını yiyebiliyorsunuz. Üç, Türk özel yemeklerinin özel esintileri. Orada iki menü, gündüz beach menüsü diğeri akşam alakart menüsü var. Dışardan günübirlik gelen ve de rezidans sahiplerine ya da oda kahvaltı konaklayan misafirlerimize hizmet veriyor. Oranında yemek anlamında ve denizin üzerinde çok özel beachte bir yer. O yüzden misafirler tarafından çok beğenilen ve takdir edilen bir yerimiz. Diğer ikinci markamız otelin 1 km gerisinde 5,5 dönüm organik bir çiftlik olup 10 yıldır üretim yapıyoruz ve Ziraat Bakanlığından belgeliyiz. Bu ürettiğimiz ürünleri sağlıklı yaşam programlarında kullanırken birde Meşe altında kurduğumuz Güney Doğu’nun tüm lezzetlerini; Mardin’den Süryani şarapları, Adana’dan şalgam suyu, Gaziantep’ten ustalar, katmerin kaymağı Kilis’ten, künefe Hatay’dan gibi oranın tüm baharatlarını oradan getirerek organik ürünlerle, patatesi domatesi patlıcanı kendi bahçemizden alınarak organik olarak sunulan kebaplar yapıyoruz. 41 çeşit kebap yapıyoruz. 15-16’sı menüde ama diğerleri şefin specialisti olarak günün durumuna göre misafirlere sunuluyor. Mesela malta eriği çıktı diyelim kebabı, yeşil erik çıktı tavası, patlıcan çıktı kebabı, domatesin olgun zamanına Frenk kebabı gibi çeşitli tavalar, kebaplar Halep tava, Arap tava, gibi… bunların hepsi yapılıyor ve çok özel konseptte asıl meşe ağaçların altında otantik bir ortamda misafirlere sunuyoruz ve birde mahzenimiz var. İlk gelen misafirler mahzenden istedikleri içeceklerini seçebiliyorlar. Organik şaraplarımız var ve aynı zamanda Türkiye’nin tüm rakı çeşitlerinden içeceklerinden sunuyor ve yaz kış açık tutmaya çalışıyoruz.
Gelecek Planları
SARITAŞ: Turizm sektöründe önümüzdeki dönem hedefleriniz nelerdir? Yeni projeler, sürdürülebilirlik ve de genişleme planları hakkında bilgi verebilir misiniz?
ÇAKIR: Turizmde Sianji markasıyla 5 ayrı segmentte büyüme hedefimiz vardı ama dünyadaki bu stratejik değişimlerle biraz ağırdan alıyoruz. Özellikle Sianji Well Being Resort konusunda çok tecrübeliyiz. Sianji’nin alt markaları da 5 yıldızlı markalar. Zaten şuandaki tesis 5 yıldız plus hizmet veriyor. Bunun yanında 4 yıldız bir konseptimiz var Stayandgo şehir oteli henüz bir adım atmadık. 4 yıldız belge alınıp 3,5 yıldız fiyatıyla satılacak. Bir Dry oteli konseptimiz var. Bunun yanında bir rezidans ve villa işletmeciliği konusunda 15 yıllık tecrübeye ulaştık. Sianji Markası altında management kontrat ya da frenchise vermek üzere kurgulanmış bir markamız var ve bu uluslararası ilgi duyulacak her yerde orta doğuda BDT ülkelerinde Avrupa’nın birçok ülkerin de Amerika dahil olmak üzere tescil yapılmış Sianji Markası kendimize ait ailemizin markasıdır.
Turizm Sektöründe Dijitalleşme
SARITAŞ: Turizmde dijitalleşme hızla yayılıyor. Otellerinizde dijitalleşme süreçlerine nasıl adapte oluyorsunuz? Dijital stratejileriniz neler?
ÇAKIR: Dijitalleşme olduğu günden beri var ama artık öyle bir dijitalleşme gelişti ki mesela yerdeki komple bir zemin elektronik bir dokunmayla bir gölün üzerinde, bir kayak merkezinde olabiliyorsunuz. Ya da bir duvara istediğiniz panoramayı yansıtabiliyorsunuz. Telefonunuz ile kapıyı açabiliyorsunuz. Bunun yanında yapay zekâ kullanılarak bir çok hizmet daha hızlı verilecek. Turizmde dijitalleşme bana göre çok hızlı olmasa da otantik yerler kendi otantizmini koruyacak ama şehir otellerinde manzarası kısıtlı olanlar için daha çok manzara sunmak için çeşitli oda konseptleri yapılacağını düşünüyorum. İnsan gücü azalacak, yapay zekâ ve robotların hizmet ettiği daha kaliteli bir hizmetin olabildiği, insanların daha az ihtiyaç duyabileceği konseptler geleceğine inanıyorum. Artık enerjide ve teknolojide 4-0 yerine 5-0 konuşulmaya başlandı. Turizmde de 5-0 koşuşacağımız günler yakın.
Kişisel Gelişim ve Liderlik
SARITAŞ: Kişisel gelişim, motivasyonu artırıcı kitaplar yazan bir lider olarak, bu bilgileri iş hayatınızda çalışanlarınız ile uyguluyor musunuz?
ÇAKIR: Ben aslında ilk kitabımı, genç iş insanı olmak isteyen arkadaşlarımıza motivasyon olarak son bir buçuk yıldır sosyal medyadaki paylaşımlarım dolayısıyla kitapevlerinden gelen talep üzerine yazdım. İlk yazmak istediğim kitabım o değildi. Tabi ben onu yazarken başarıya giden ilk 10 adımı özetledim. Bu 10 adımı özetlerken hayatımda yaşadığım zorlukları başarıları yazdım. Ve genelde belli başarılara ulaşmış olan insanlar tamamen başarılarını yazarlar ve başarısızlıklarını gizlerler. Ben cesaretle kaybettiğim şeyleri de kazandığım şeyleri de kaleme aldım. Yanlış yaptığım hataları da insanlara anlatabildim. Çünkü insanların hataları en büyük ödevdir. O hatalardan ders çıkararak ilerde daha büyük hata yapmalarını engeller. O kitap şuanda 10. baskıya girdi çok iyi bir teveccüh gördü. Şimdi İkinci kitap ‘’Mutlu Türkiye Zor Değil’’ diye bir kitap yazıyorum. Türkiye’nin gerçekten doğru yönetildiği takdirde Dünyanın en gelişmiş ilk 10 ülke arasına gireceğine hiç şüphem yok. Gerek turizmde, gerek sanayide, gerek tarımda her açıdan çok önemli bir potansiyeli olan ülke. Gerek genç iş insanı iş gücü anlamında ve inanılmaz yatırımcı ruhuyla bir Türk halkı var. Çanta elinde dünyayı dolaşan her yerde iş yapmaya çalışan iş insanlarımız var. Türkiye’den göç eden beyinlerimiz var ve onları tekrar Türkiye’ye döndürebilmek Anayasada çok ciddi bir reformlara ihtiyaç var. Gerek sağlık, gerek turizm, gerek eğitim, alt yapı, ekonomik hamleler ve bunların hepsinde ciddi projeler üreten bir kitap yazıyorum. Şuanda düzenlemesi yapılıyor. Önümüzdeki uygun günlerde bu kitabı inşallah halkımızın beğenisine sunacağım. Siyasetçilere de birer tane umarım hediye edeceğim. Örnek alıp gerçekten demokrasimizi 50 yıl sonra dahi değişmeyecek kalıcı bir gerçekten bir reform devrim projesi. Umarım kitabı tez zamanda çıkarmak bize nasip olur ve insanlarında bakış açıları değişir diye düşünüyorum.
Şuana kadar birçok konferans verdim. İki kere Bakü’ye gittim. Ankara, Antalya, İstanbul birçok kitap fuarında söyleşi ve imza günlerim oldu. Tabi birinci kitap üzerine tamamen motivasyon ve başarıya odaklıydı. Şimdi ikinci kitap çıkınca da farklı platformlarda konferanslarım olacak. Biraz daha geniş kitlelere fikirlerimin yayılmasını istiyorum. Çünkü gerçekten içerisinde Avrupa’nın ve dünyanın en gelişmiş ülkelerinde uygulanan modellerin sentezinden Türkiye’ye uyarlanmış halleri yer alıyor. Muazzam bir devrim niteliğinde. Geniş kitlelere yayarak Türkiye’de artık siyasetin hakim olmadığı herkesin işini gücünü yapabildiği herkesin iş kurabildiği mutlu bir Türkiye hayali yazdım. Kitap size ulaştığında ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.
SARITAŞ: Recai Bey, çok güzel konulardan bahsettiniz. Sizi takip eden nasihat ve ders nitelikli paylaşımlarınızı beğenen biri olarak şuan bahsettiğiniz Türkiye ile ilgili kitabınızı hayranlıkla bekliyorum. Kitabınız çıktıktan sonra geri dönüşleriyle ilgili tekrar sizinle sohbet etmek isterim. Son olarak sizin eklemek istedikleriniz var mı?
ÇAKIR: Turizm World platformunda böyle bir sohbete yer verdiğiniz için size teşekkür ederim Yeşim Hanım. İlerleyen günlerde tekrar sohbet etmek dileğimle…
SARITAŞ: Sayın Recai Çakır, değerli vaktinizden bize vakit ayırdığınız için Turizm World Medya olarak çok teşekkür ederiz.
Bu keyifli röportajda Sayın Recai Çakır, turizm sektörüne dair önemli değerlendirmelerde bulunurken kişisel çalışmaları hakkında da kapsamlı ve detaylı bir sohbet etme fırsatımız oldu. Sektörümüz ve de okuyucularımız için de bilgilendirici ve keyifli olacağını düşünüyoruz.
