Antalya’nın Akseki ve İbradı ilçelerinde pekmez kazanları kaynamaya başladı. Pekmez üretiminin Antalya’daki güçlü klasik kökleri, yalnızca ekonomik değil, tıpkı vakitte kültürel bir bedel de taşıyor.
Antalya’nın Akseki ve İbradı ilçelerinde klasik olarak üzüm pekmezi imali, yüzyıllardır süregelen bir prosedürle gerçekleştiriliyor. Hasat edilen üzümler, ihtimamla seçilip ayıklandıktan sonra eziliyor, akabinde şırası çıkartılıp kazanlarda saatlerce kaynatılarak koyu kıvamlı bir pekmez elde ediliyor. Klasik tekniklerin bir kesimi olarak, bu süreç odun ateşi üzerinde gerçekleştirilirken, pekmeze tat vermesi için şıranın içerisine yöreye has özel toprak yahut meşe külü dökülerek başka bir tat veriyor. Yörede üzüm pekmezi yalnızca lezzetiyle değil, bölge iktisadına sağladığı katkılar da dikkat çekiyor. Pekmez bilhassa kış aylarında doğal bir güç kaynağı ve hastalıklara karşı hami bir besin olarak tüketiliyor. Ayrıyeten Akseki ve İbradı ilçelerinde üretilen pekmezler meşhur olduğu için pazarlama sorunu bulunmayarak bölgenin iktisadına değerli bir katkı sağlıyor. Yaklaşık 5 kilogram üzümden ise 1 kilogram pekmez elde ediliyor. Pekmezin kilogramı ise 250-300 liradan satışa sunuluyor.
“Akseki’de Çimi’nin beyaz toprağı ile yapılıyor’
Akseki’nin Taşlıca Mahallesinde bağcılık ile uğraşan Fatma Pınarbaşı ise şıranın içerisine kaynatmadan evvel Akseki’ye mahsus yalnızca Çimi Mahallesi’nde bulunan özel beyaz toprak attıklarını lisana getirerek, “İçerisine karıştırmış olduğumuz bu özel toprak şıranın asidini alıyor. İçerisindeki asidin çıkmasına yardımcı oluyor. Şıranın burukluğunu alır ve tatlandırır. Şıranın asitten ayrıştırılması ile kaynatılan pekmezin tadı bir öteki oluyor. Akseki pekmezinin lezzeti ise buradan geliyor” diye konuştu.
“Her yıl anneme ve babama yardıma geliyorum”
Antalya’da yaşayan Asalet Karakaş, annesine ve babasına bağ bozumu ve pekmez imaline yardım etmek için her yıl İbradı’nın Eserli köyüne geldiğini söyledi. Kendisinin olağanda Antalya’da oturduğunu söyleyen Karakaş, “Her yıl bağ bozumu vakti anneme pekmez imaline yardım etmek için Ürünlü’ye geliyorum. Bağ bozumu yalnız olmaz. Kesinlikle yardımlaşma ile oluyor. Annem ve babam yaşlı olduğu için onlara yardıma geliyorum” dedi.
“İncirin yanında pekmezi ile de ünlü köy”
Ürünlü köyünün üzümü, inciri, pekmezi ve mimarisi ile ünlenmiş bir köy olduğunu söyleyen Karakaş, “Ürünlü köyünde Eylül ve Ekim aylarında üzümlerin olgunlaşmasına nazaran bağ bozumu yapılır. Pekmez üretimi bağ bozumundan başlayarak üç gün sürer. Öncelikle bağdan üzümleri kesiyoruz. Yıkıyoruz. Sabahleyin üzümlerimizi şarahmanada meşe ağacından oyulmuş üzüm sıkma düzeneğine üzümlerimizi döküyoruz. Burada üzümleri eziyoruz. Üzüm salkımlarının posaları çıkıncaya kadar sıkıyoruz.
“Meşe külü karıştırılıyor”
Şarahmana ismi verilen meşe ağacından yapılmış havuzda saatlerce süren ezme sürecinin akabinde ezilen üzüm sularını kazanlara aktardıklarını belirten Karakaş, “Elde ettiğimiz üzüm sularını kazanlara koyarız. Üzüm sularının içerisine döktüğümüz meşe külünü karıştırarak 4-5 saat kaynatıyoruz. Kaynatılan şıralar ise kazanın içerisinde sabaha kadar bekletiyoruz. Sabah ise pak şıra haline geliyor. Daha sonra ise süzerek tavaya döküyoruz. Tavada kızgın ateşte 5-6 saat dumansız odun ile kaynatıyoruz. Bu süreç içerisinde pekmez haline geliyor ve sofralık pekmez haline getiriliyor. Doğal ki bu epeyce meşakkatli bir iş. Üzümü pekmez haline getirmek için 3 gün emek veriyorsunuz. Çalışmak ve üretmek çok hoş bir şey. Üretmediğimiz sürece büyümeyi, refahı ve hoş yaşamayı asla hayal bile edemeyiz” biçiminde konuştu.
“Posalarını ise el üretimi sirkede kullanıyoruz”
Üzümün posalarını dahi değerlendirdiklerini söyleyen Karakaş, “Sıkılan üzümlerin posalarını dahi kıymetlendiriyoruz. Üzümün sıkımından sonra posaları bir ortaya topluyoruz. Üzerini örterek sıcak tutuyoruz ve birkaç gün sonra ise üzüm sirkesi haline getiriyoruz. Hem sofralarımızda kullanıyoruz, hem de bunun turşusunu yapıyoruz” dedi.
“Ormana’nın üzümü meşhurdur”
İbradı’nın Ormana mahallesinde annesinde pekmez yapan Naime İnan, Ormana’nın kendine has üzüm bağlarının bulunduğunu ve üzümünün meşhur olduğunu söyledi. Üzümün şırasını bakır tavalarda kızgın ateşte 4-5 saat kaynatıldığını ve pekmez köpürünce pekmezin kıvamına geldiğini söyleyen İnan, “Çok zahmetli bir iş. Pekmez kaynamaya başlayınca katiyen başından ayrılamıyorsun. Kızgın ateşte kaynadığı için taşma riski vardır. Pekmez kıvamına gelince tavaları indiririz” dedi. – ANTALYA
Kaynak : Haberler.com
