Batı Karadeniz’in “Efes”i olarak isimlendirilen Düzce’deki Prusias isim Hypium Antik Kenti’nde künk sistemleri ve kilise kalıntısı bulundu.
Düzce Belediyesinden yapılan açıklamaya nazaran, tarihi milattan evvel 3. yüzyıla uzanan antik kentte tiyatro kısmının ön kısmında hafriyat çalışmaları, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün müsaadesi ve Düzce Belediyesinin desteğiyle Konuralp Müze Müdürlüğü başkanlığınca sürdürülüyor.
Çalışmalarda, tiyatro kısmının ön bloğunda pişirilmiş topraktan yapılmış künklerden oluşan altyapı sistemleri ile Bizans devrine tarihlenen kilise kalıntısına rastlandı.
Kazı Lideri Konuralp Müze Müdürü İhsan Aslan, kazılar sırasında ortaya çıkan altyapı sisteminin, doğu batı istikametinde uzanan çok sayıda kanaldan oluştuğunun belirlendiğini belirtti.
Geniş ve kalın künklerin daha büyük kamu yapıları için ince künklerin ise küçük konut tipi yapılar için kullanıldığının düşünüldüğünü aktaran Aslan, tiyatronun milattan sonra 4. yüzyılda fonksiyonunu yitirdiği göz önünde bulundurulduğunda künk sisteminin bu devirde tiyatro etrafında yeni yapılaşmalar için inşa edildiğini değerlendirdiklerini kaydetti.
Aslan, hafriyat alanında ayrıyeten Bizans devrine tarihlenen kilise kalıntısının da bulunduğu bilgisini paylaşarak, şöyle devam etti:
“Yapının güney kısmının tahrip olduğu gözlemlenirken doğu batı tarafında uzanan apsisli bir kilise yapısının varlığı ortaya çıkarıldı. Çalışmalar, yapının narteks (giriş holü) kısmında devam ederken tiyatronun orta kısmında daha evvel yapılan çalışmalarda tespit edilen su kanalının, bu alanda da devam ettiği görülüyor. Halk ortasında kilise suyu olarak bilinen pak suyun, tiyatronun yamacından gelen kaynak suyuyla temaslı olduğu ve tiyatronun yakınında yer alan çeşmeye aktarıldığı tespit edildi. Pak suyun, geçmişte olduğu üzere tekrar mevcut çeşmeye bağlanması planlanıyor.”
ANTİK KENTTE GÜN YÜZÜNE ÇIKARILAN BULGULAR
Kazılarda bugüne kadar 2 bin yıllık olduğu bedellendirilen, Yunan mitolojisinde “gözlerine bakanı taşa çeviren, yılan saçlı dişi canavar” olarak bilinen Medusa heykel başı, mask (yüz kalıbı) heykelleri ile grotesk (eski çağ Roma yapılarında bulunan tuhaf, gülünç figürlerden oluşmuş süsleme) figürü ve tonoz (tavan örtüsü) bulundu.
Sahne kısmının ortalarında yürütülen çalışmalarda ise yeniden Yunan mitolojisindeki ilah Apollon ile zafer tanrıçası ve avcı Akteon’un kabartma heykellerine rastlandı.
Tiyatro yapısının büyük kısmı açığa çıkarılan hafriyatlarda, geçen yılın son kısmında “Dionysos Kült Mekanı”nı yansıtan aslanlı mozaik ve Büyük İskender’e ilişkin heykel başı bulunması, arkeologları heyecanlandırdı.
Kazılarda, Doğu Roma periyodunda tiyatronun gayesi dışında kullanıma başlandığı, bilhassa Osmanlı periyodundan itibaren yerleşim alanı olarak kullanıldığı anlaşıldı.
Büyük oranda sağlam formda ortaya çıkarılan tiyatro, bugünkü Doğu Marmara ve Batı Karadeniz bölgeleri bölümünü kapsayan “Bitinya bölgesi”nin yanı sıra Anadolu’nun da uygun korunmuş tiyatrolarından biri olma özelliği taşıyor.
Kazılarda son olarak antik tiyatronun sahne binasını yaptıran M. Iulius Proklos’a ilişkin olduğu bedellendirilen 1800 yıllık büst gün yüzüne çıkarıldı.
Kaynak : Cumhuriyet.com
