Kocaeli’nin Başiskele ile İzmit ilçeleri ortasındaki Salim Dervişoğlu Caddesi’nde yer alan Kilezdere Kemer Köprüsü, 16. yüzyılda Osmanlı devrinde inşa edilen kıymetli bir eser olarak dikkat çekiyor. Mimari ayrıntıları ve ticari hareketliliğe katkısıyla öne çıkan köprü, III. Murad’ın annesi Nurbanu Sultan’a yakınlığıyla bilinen Canfeda Hatun tarafından yaptırıldı. Köprü, ismini Yuvacık Barajı’na su sağlayan ve halk ortasında “Kilezdere” olarak bilinen Kirazdere’den alıyor.
ORİJİNAL YERİNDEN 50 METRE İLERİYE TAŞINDI
1998 yılında İzmit kent içi demiryolu çalışmaları sırasında köprü yepyeni yerinden sökülerek yaklaşık 50 metre ileriye taşındı. Günümüzde araç trafiğine kapalı olan Kilezdere Kemer Köprüsü, mimari yapısı ve tarihi ehemmiyetiyle ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam ediyor.
Araştırmacı-yazar Emin Öztürk, köprünün geçmişi hakkında bilgi vererek, “Kilezdere Kemer Köprüsü, Osmanlı sarayında Kethüda unvanıyla bilinen ve haremde kıymetli misyonlar üstlenen Canfeda Hatun tarafından yaptırıldı. Canfeda Hatun, hayır işlerine takviye veren biri olarak, İstanbul ve İzmit’te bu köprü üzere birçok eser bırakmıştır,” dedi.
TİCARİ HAREKETLİLİĞE BÜYÜK KATKI SAĞLADI
Köprünün devrinde ticari hareketliliğe değerli katkılar sağladığını belirten Öztürk, “Halk ortasında ‘Kemer Köprü’ olarak bilinen bu yapı, Osmanlı devri ticaret yollarının bir modülü olarak öne çıkıyordu. Ünlü minyatür sanatkarı Matrakçı Nasuh’un çizimlerinde de 3 büyük ve 6 küçük gözlü olarak yer alan köprü, bu minyatürler sayesinde görsel bir doküman olarak günümüze taşınmıştır,” tabirlerini kullandı.
DAYANIKLILIK İÇİN YAPISAL FARKLILIKLAR
Köprünün gözlerinin yükseklik ve genişlik bakımından farklılık gösterdiğine dikkat çeken Öztürk, “Bu yapısal ayrıntılar köprünün dayanıklılığını artırmak ve altından geçen akıntının suratına nazaran suyun yönlendirilmesini sağlamak için yapılmış. Köprünün üst kısmı 57 metre uzunluğunda ve 5 metre genişliğinde, bu da o devirde araç ve yaya geçişleri için kâfi genişlikte olduğunu gösteriyor,” dedi.
Emin Öztürk, 1998 yılında yapılan taşınma süreci sonrası günümüzde araç trafiğine kapalı olan Kilezdere Kemer Köprüsü’nün Osmanlı periyoduna ilişkin pahalı bir miras olarak varlığını sürdürdüğünü söz etti.
Kaynak : Cumhuriyet.com
