Sur ilçesi tarihi İçkale yerleşkesinin kuzeydoğu köşesinde yer alan ve Romalılar tarafından 1600 yıl evvel idare kilisesi olarak inşa edilen Saint George Kilisesi, 2020’de onarıma alındı.
Daha evvel de sanat galerisi olarak hizmet veren kilise, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı tarafından onarımının tamamlanması ile Haziran 2021’de tekrar sanat galerisi olarak hizmete başladı.
Kilise, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarda ağır hasar aldı. Kilisenin eski günlerine dönmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nce Temmuz 2023’te onarım çalışması başlatıldı. Bu kapsamda tarihi yapının yağmur ve kar üzere doğal etmenlerden ziyan görmemesi, bina içi ısının korunması gayesiyle kilisenin yaklaşık 100 yıl evvel hasar gören ve daha sonra açık kalan kubbe kısmı 40 metre etraf genişliğinde ve 14 metre çapında şeffaf kubbe ile kapatıldı. Vinçle yerleştirilen kubbenin akabinde onarım çalışmalarına sürat verildi. Kubbe ve kilisenin içerisi dron ile görüntülenirken, onarım sonrası tarihi yapı tekrar sanat galerisi olarak hizmet verecek.
1930’LU YILLARDAN SONRA YAPININ ÜSTÜ ZİYAN GÖRMÜŞ
Çalışmalarla ilgili bilgi veren Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürü Cemil Koç, “Saint George Kilisesi, İçkale’nin kuzeydoğu köşesinde yer almaktadır. Dış kale surlarının üzerinde inşa edilmiş bir yapıdır. 3’üncü yüzyılda Roma Devri’nde kilise kısmı inşa edilmiş. Bu kilise, Kara Papaz olarak bilinen bir kilisemiz. İçerisinde bulunduğumuz kısım ise Artuklu Devri’nde kilisenin batı cephesine eklenti yapılmış olarak inşa edilmiş, halk ortasında hamam olarak bilinen, kaynak araştırmalarında medrese olduğunu tespit ettiğimiz bir kısım. Yapı devir içerisinde farklı farklı süreçlerden geçmiş. Bugüne kadar yaptığımız onarım çalışmalarında, 5 farklı periyotta, farklı müdahalelerin olduğunu tespit etmiş durumdayız. Yapının bilhassa içerisinde bulunduğumuz medrese kısmı, Artuklu Devri’nde 12’nci yüzyılda inşa edilmiş olan bir kısım. Osmanlı Devri’nde burası silah deposu olarak kullanılmış. 1910’lu yıllara kadar elde bulunan fotoğraflardan hareketle üstünün kubbeyle örtülü olduğu daha sonra Cumhuriyet Devri’nde de kubbenin yıkılmasından sonra sekizgen koni biçiminde ahşap taşıyıcı bir kiremit örtüyle örtüldüğünü tarih kaynaklarında tespit etmekteyiz. 1930’lu yıllardan sonraki periyotlarda çeşitli nedenlerle yapının üstünün ziyan gördüğü ve o günden bugüne kadar da üst örtüsü olmadan varlığını günümüze ulaştırmış durumdadır” dedi.
“RESTORASYONUN YIL SONUNA KADAR BİTMESİ HEDEFLENİYOR”
Koç, “Bu nedenle yapının üst örtüsünün kapatılması ile ilgili proje çalışmalarını başlattık. Hazırlanan proje çerçevesinde de üst örtünün kapatılması kararı alındı. 2023’te meydana gelen sarsıntıdan sonra da onarım çalışmalarını başlattık ve onaylı projeler çerçevesinde de üst örtünün kapatılmasıyla ilgili imalatlar tamamlanmış durumda. Çalışmalarımız kapsamında da 40 metre etraf genişliğinde, 14 metre çapında ahşap konstrüksiyon üzerine polikarbon materyal ile bir kubbe örtü oluşturduk. Geçen hafta imalat süreci tamamlandı ve yapının üzeri kapatıldı. Burada, gelen ziyaretçilerin zihninde yer edinmiş olan gökyüzü ile görsel bağını koparmadan tekrar bir örtü ile kapatılması hedeflenmişti. Yapılan çalışma bunu sağladı. Yeniden gökyüzüyle olan temasını koparmadan görsel bütünlüğünü sağlayacak biçimde doğal atmosferik tesirlerden korunacak bir üst örtü imalatı gerçekleştirmiş olduk. Onarımın yıl sonuna kadar bitmesi hedefleniyor. Esasen son rötuşlarımızı tamamlıyoruz. Yapısal sıkıntıların giderilmesine yönelik güçlendirmeler yapıldı. Ahşap doğramalar şu an takılıyor. İç yapının ısıtılmasıyla ilgili imalatlar ve aydınlatmayla ilgili imalatlar devam ediyor” diye konuştu.
Kaynak : Cumhuriyet.com
