Sinema mesleği boyunca özgün anlatım stilinin yanı sıra klâsik Türk sanatlarına ilgisiyle de tanınan Zaim, Türkiye’deki belgesel sinemacılığı kıymetlendirdi. Usta direktör, 15. TRT Memleketler arası Belgesel Mükafatları programında milletlerarası belgesel heyetinde yer aldı.
Etkinliğe başvuran milletlerarası belgesellerin düzeyinin yüksek olduğuna işaret eden Zaim, TRT Memleketler arası Belgesel Mükafatları üzere tertiplerin Türkiye’deki belgesel kültürünün yükselmesine katkıda bulunacağını lisana getirdi.
Derviş Zaim, belgesel sinema ile kurgusal sinema ortasındaki farkları da kıymetlendirerek, “Belgeselin kendisi de son 40-50 senede oldukça bir değişikliğe uğradı. Belgeseller, yalnızca gerçekliği yansıttığı ya da bilgi verdiği üzere bir paranteze sıkıştırılamayacak kadar büyüdü, çok daha öteki yerlere gitti. Direktörünün varlığıyla ön plana çıkan belgeseller ortaya çıkmaya başladı. Münasebetiyle kurmaca ile ortalarında enteresan gri bir bölge oluşturduğunu söyleyebilirim. Bu gri bölgenin varlığını bir zenginlik olarak görmek lazım.” diye konuştu.
Usta direktör, Türk belgeselciliğinin anlatımcı belgeselle başladığını ve uzun müddettir bu halde devam ettiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Çok karışık üslupta belgeseller yan yana üretilebiliyor. Artık aşıldı diye düşündüğünüz belgesellerle, dünyayı daha yakından takip eden birisinin yaptığını görebileceğiniz belgeseller yan yana üretilebiliyor. Diğer ülkelerde de bu kadar ağır biçimde yan yana var oluyor muyuz bilmiyorum ancak Türkiye’de durum bu türlü. Bu tip belgesel tertiplerinin İstanbul’da ve öteki yerlerde çoğalıyor olmasının, kültürün artmasına katkıda bulunduğu açık. Platformlar çok çeşitlendi. Bunlar da belgesel kültürünün inceliklerini görebilmeyi kolaylaştırıyor.”
“FİLMİMİN DÜRÜSTLÜĞÜNE VE HAKİKATİNE GÜVENİYORDUM”
Suriye’deki zulmü bahis alan Flaşbellek sinemasında anlattıklarının, Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesinin akabinde ortaya çıkan gerçeklikle uyuşmasına da değinen Zaim, “Esed rejimi zalim bir rejimdi. Bunu teslim edebilmek için elimizde oldukça şahitlikler vardı. Yalnızca 1982’deki Hama Katliamı bile onu zalim olarak nitelendirmek için kafiydi. Hama’da 30 bin kişiyi öldürmüşler, 17 bin kişi kayıp vaziyette. Neresinden bakarsanız bakın, müthiş bir şey. İkinci dünya savaşından sonra en vahim insan hakları ihlallerinden biriydi. Hasebiyle Flaşbellek estetik özelliklerinin yanı sıra çağına ayna tutmayı öngörmüş bir sinemadır. Sinema lisanını kullanarak yeterli bir öykü anlatmak gerekiyordu. Flaşbellek bunu yaptı.” diye konuştu.
Zaim, sinemanın birçok işlevi olduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:
“Eğlendirme bunun bir adedidir, çağa ayna tutmak bir diğeridir. Yanı başımızda uzun yıllardan beri devam eden bir zulme ayna tuttuğu ve onun fotoğrafını çektiği için Flaşbellek’le gurur duyuyorum. Sinema gösterime çıktığında bir sessizlik suikastına maruz kaldı lakin güneşi balçıkla sıvayamazsınız. Ben sinemamın dürüstlüğüne ve hakikatine güveniyordum. Eninde sonunda gideceği yere gidecekti. Bazen beşerler geciktirebilirler kimi şeyleri fakat sonsuza kadar saklayamazlar.”
Filmlerinde Kıbrıs Barış Harekatını, Ululuğu İsyanlarını ve Suriye’deki savaşı işlediğine dikkati çeken Zaim, “Belgesel ya da sinema sineması yaptığınız vakit, insan ismini verdiğimiz, uçsuz bucaksız bütün üzerine tefekkür ediyorsunuz. İnsanın üzerine tefekkür ettiğiniz vakit onun hem melek hem de şeytan boyutunu görmeye başlıyorsunuz. Savaşlar, sıkıntı durumlar, afetler bu meleklik ve şeytanlığın bütün boyutlarıyla tezahür ettiği vakitlerdir.” halinde konuştu.
Zaim, insanoğlunun karanlık tarafıyla yüzleşmesinin hayatını daha güçlü, müreffeh ve barış içinde yaşayabilmesi için kıymetli bir adım olduğunu da lisana getirdi. Sinema sineması yapmanın bir seyahat olduğuna işaret eden usta direktör, “İnsanın fazileti bulabilme yolunda yürüdüğü uzun bir seyahattir. Bu seyahatin sonu da yoktur. İnsan ve tabiat münasebeti, insanın aç gözlülüğü üzerine bir sinema yapmak üzere bir fikrim var. İnşallah gerekli şartları hazırlayıp kolları sıvarız.” diye konuştu.
