İZMİR Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Orman Fakültesi’nden Doç. Dr. Bülent Toprak, elverişsiz yerlerde başarısızlıkla sonuçlanan ağaçlandırma çalışmalarının önüne geçmek için hazırladığı projede ‘V-şekilli mikro havza’ metodunu uyguladı. Doç. Dr. Toprak, “Verimsiz sahalarda yapraklı tıp ağaçlandırmaları başarısız olurken, V-şekilli mikro havzalarla muvaffakiyet elde ettik. Tutma oranı, klâsik sistemlere nazaran 4 kat başarılı oldu. Gelişme ve büyüme bakımından ise 3 kat muvaffakiyet sağladı” dedi.
İklim değişikliğine bağlı olarak yaşanan kuraklığın tesirinin giderek artmasının yanı sıra randımana elverişsiz topraklarda başarısızlıkla sonuçlanan ağaçlandırma çalışmalarının önüne geçmek için ‘V-şekilli mikro havza’ usulü öne çıktı. Bu kapsamda İKÇÜ Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Toprak, ‘V-şekilli mikro havza’ yolunu uyguladı. Projeyle ‘V-şekilli mikro havza’ yoluyla diktiği çok sayıda yapraklı cinsin tutması, büyümesi ve gelişiminde muvaffakiyet sağlayan Doç. Dr. Toprak, “Türkiye’de iklim değişikliğine bağlı olarak yaşanan kuraklığın tesiri ürkütücü boyutlarda olacak. Türkiye’nin sahip olduğu kurak ve yarı kurak alan 51 milyon hektar. Toplamda sahip olduğumuz alanın 78 milyon hektar olduğu düşünüldüğünde su açığı çekilen muazzam bir alana sahibiz. İklim değişikliğiyle uğraştaki en kıymetli ögelerden birisi ağaçlandırmalar. Ama yağış rejimleri değişiyor. Yağış ölçülerinde azalmalar gerçekleşiyor, sıcaklıklar artıyor ve böylelikle artan kuraklık şiddeti ağaçlandırmalardaki muvaffakiyet durumunu etkiliyor. Böylelikle ağaçlandırmalarda başarısızlıklar gerçekleşiyor ve gelir getirici çeşitlerde daha fazla randıman kaybına sebep oluyor. Hasebiyle klasik formüllerden fazla alternatif metotları da ortaya koymamız gerekiyor. Tam bu noktada karşımıza su hasadı ve ‘V-şekilli mikro havza’ çıkıyor” sözlerini kullandı.
‘GELENEKSEL PROSEDÜRLERE NAZARAN BİTKİ BÜYÜMESİNDE ÜSTÜNLÜK’
Manisa ile İzmir’in Ödemiş ve Karaburun ilçelerinde olmak üzere çalışma yaptıkları 3 alanın olduğunu belirten Doç. Dr. Toprak, “Toplam 100 bin metrekareyi aşkın alanımızda ‘V-şekilli mikro havza’ yolunu uyguluyoruz. Ayrıyeten tek bir tipten çok sakız başta olmak üzere yalancı akasya, Kıbrıs akasyası, iğde, dişbudak, ılgın üzere çeşitleri de alanlarımıza diktik. İçinde bulunduğumuz alan kurak ve kayalık olduğu için randımana elverişiz bir ortam fakat ‘V-şekilli mikro havza’ prosedürüyle bu bitki cinslerinin yetişmesi mümkün olabiliyor. Sakız bizim için kıymetli bir cins zira ekonomik kıymeti yüksek. Altın damlayan ağaç da deniyor. Biz istiyoruz ki bu topraklara sakız damlasın, sakız üretimi arttırılsın, ülke iktisadına bedel katılsın ve istihdam sağlansın. Bu çalışmanın sonuçlarına baktığımızda ise olağanda bu alanlarda yapraklı tıp ağaçlandırmaları başarısız olurken, V-şekilli mikro havzalarla muvaffakiyet elde ettik. Tutma oranı klasik yollara nazaran 4 kat başarılı oldu. Gelişme ve büyüme bakımından ise 3 kat muvaffakiyet sağladı. Su iktisadında 3 kat daha fazla toprak nemine sahip olduğunu gördük. Tüm tipleri kapsayacak formda genel bir kıymetlendirme yapacak olursak ‘V-şekilli mikro havza’ tekniğiyle dikilen fidanların klasik yollarla dikilenlere nazaran büyüme ve tutma başarılarında üstünlük sağladığını gördük” açıklamalarında bulundu.
‘ÜLKE İKTİSADINA KIYMETLİ DEĞER ÜRETEBİLİR’
V halli mikro havzalarla su hasadı tekniği uygulanıp dikilen fidanlar sayesinde kırsal kalkınmanın arttırılabileceğinin altını çizen Doç. Dr. Toprak, “İstihdam sağlanabilir, dışa göçün önüne geçilebilir ve ülke iktisadına değerli bir paha üretilebilir. Sakız üzere gelir getirici tipler yahut tıbbi aromatik bitkiler sayesinde agroturizm yahut gastronomi alanında bölgenin ve Türkiye’nin tanıtımı sağlanabilir. Bu alanlarda gerçekleştirdiğimiz çalışma kurak ve yarı kurak alanlarda, su açığı bulunan yerlerde rehabilitasyon ve onarım noktasında son derece yardımcı olacaktır. Karbon tutulumu bu sayede arttırılabilir. İklim değişikliğiyle çaba için bu teknik kullanılabilir. Son vakitlerde yangınlar meydana geldi. Bu yangınlardan sonraki yaşanan sel durumlarının önlenmesi noktasında tekrar bu mikro havzalar yardımcı olabilir” dedi.
Karaburun’da bulunan sahanın yaklaşık 4 hektarlık alanı kapsadığını söyleyen Doç. Dr. Toprak, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ödemiş ve Manisa’daki sahalarımızla birlikte 12 hektarlık bir alanda bu çalışmayı gerçekleştirdik. Problemli toprak özellikleri ile su kıtlığı ve çok rüzgarın bir ortaya geldiği bu alanda yapraklı cins ağaçlandırmalarında başarısızlık kelam konusuydu. Biz bu yapraklı cins ağaçlandırmalarında nasıl muvaffakiyet sağlarız diye düşündüğümüzde bu tekniği uyguladık ve sonucunda büyük bir muvaffakiyet elde ettik. Bu nedenle orman, tarım, peyzaj yahut tahrip olmuş alanların rehabilitasyonunda V-şekilli mikro havza tekniğini öneriyoruz.”
Sahalara 2 bin fidan diktiklerini ve 1800 fidanda muvaffakiyet yakaladıklarını belirten Doç. Dr. Toprak, “Büyük bir muvaffakiyet sağladık. Birinci evvel ekskavatörle üst toprağı aldık. Altta kalan taşlık kısmı set olarak V hali oluşturduk. Çalışma alanlarındaki şiddetli rüzgarlara karşı bu V-şekilli mikro havzalar ana kucağı biçiminde fidanları koruyup su depoladığı için uygun bir ortam oluşturuyor” dedi.
‘EN ÂLÂ FORMDA RANDIMAN ALABİLMEYİ AMAÇLIYORUZ’
Son periyotlarda çıkan orman yangınları ve çok yağışlar üzere afetlerin kapalı vasfını kaybeden orman havzasında meydana geldiğini belirten İKÇÜ Orman Fakültesi Araştırma Vazifelisi Yasin Karaşin de “Bu alanların tekrar rehabilite edilmesi hayati derecede değerlidir. Doğal hayat alanlarının yanı sıra su kaynaklarının çıkış noktası olmaktadır. Bu alanların bozulması hem su kalitemizi hem de su miktarlarımızda azalmaları meydana getirecektir. Ülkemizde çok yağışlarla birlikte her yıl 150 milyon ton toprak kaybı yaşanıyor. Bu da Kıbrıs Adası kadar toprak kaybı demektir. ‘V-şekilli mikro havza’ sistemleriyle ormanlarımızı koruyabilmek ve en âlâ halde randıman alabilmeyi amaçlıyoruz” diye konuştu.
Kaynak : Haberler.com
