Bartın Üniversitesi (BARÜ) tarafından 2 yıl evvel başlatılan kurtarma kazılarında ortaya çıkan eserler üzerinde yapılan incelemeler, antik çağlarda ilçede görkemli yapıların olduğunu ortaya koydu. BARÜ Arkeoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam başkanlığında 2 bin 850 metrekare alanda yapılan çalışmalarda, doğal afetler sonucu yıkılan Roma devrine ilişkin, uzunluğu 9 metreyi bulan mermer sütunlarıyla dikkati çeken stoa yapı bulunduğu belirlendi.
Korint (antik mimaride sütun düzeni) nizamında inşa edilen yapı, özgün modüller kullanılarak gerçekleştirilen titiz çalışmalarla aslına uygun restore ediliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün müsaadesi ve Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin takviyeleriyle gerçekleştirilen çalışmalara, BARÜ’nün yanı sıra İstanbul, Denizli Pamukkale, Van Yüzüncü Yıl, Mimar Sinan Hoş Sanatlar, Karamanoğlu Mehmet Bey ve Malatya İnönü üniversitelerinden öğretim vazifelileri ve öğrenciler ile gönüllüler de iştirak sağlıyor.
Büyük kısmı toprak altında olan yapıya ilişkin bloklar, tavan kasetleri ile mimari modüller uzun soluklu çalışmalar sonucu gün yüzüne çıkarılıyor. Şu ana kadar yapılan çalışmalarla Anastylosis (antik bir yapının her bir taşına kadar birebir halde restorasyonu) uygulamasıyla yapıya ilişkin orjinal mimari kesimlerden yararlanılarak üç sütun ayağa kaldırıldı.
Geniş bir alana yayılan görkemli yapının Roma stoası olarak onarımının tamamlanmasıyla değerli bir turizm noktası olması hedefleniyor.
ANTİK KENT, 2017’DEKİ OKUL İNŞAATI SIRASINDA BULUNDU
Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam, AA muhabirine, Kum Mahallesi’nde okul inşaatı sırasında 2017’de tarihi kalıntılara rastlanmasının akabinde muhafaza altına alınan bölgede 2022’den bu yana devam eden hafriyat çalışmalarında stoa yapısının ortaya çıktığını söyledi.
Yapının onarım çalışmalarının sürdüğünü belirten Çam, “Üç sütunun ayağa kaldırılması çalışmalarını gerçekleştirdik. Bu uygulama sırasında yapının doğu kısmındaki 3 düstur baz alındı ve buradaki mimari modüller sergileme alanına yerleştirildi. Bu sayede yapı, ayağa kaldırıldığında nasıl görüneceğiyle ilgili bize görsel olarak da fikir vermeye başladı. Ayağa kaldırılan sütunlar sayesinde yapının anıtsallığı da ortaya çıktı. Önümüzdeki yıl da alan ve yapının büsbütün ortaya çıkarılmasıyla onarım projesi devam edecek.” diye konuştu.
Çam, yapının, Karadeniz Bölgesi’nin mermerden yapılmış en anıtsal yapısı olduğunu ve antik kentin de görkemini gözler önüne serdiğini kaydetti.
KRALİÇE AMASTRİS TARAFINDAN KURULAN ANTİK KENT YILLAR SONRA UYANIYOR
Antik kentin stoa yapılarıyla çevrilmiş agorası (kent alanı) olduğunun anlaşıldığını lisana getiren Çam, şöyle devam etti:
“Burası bize Amastris Antik Kenti’nin bilhassa Roma devrinde göze hitap edebilecek hoşlukta anıtsal yapılara sahip olduğunu gösteriyor. Ortaya çıkan yapının Korint sistemi, sütun başlıkları ve mimari bezemeleriyle Akdeniz ve Ege Bölgesi’nden bildiğimiz bir Efes, Afrodisyas, Perge ve Side üzere antik kentlerde gördüğümüz anıtsal mimarinin, Amastris üzere Karadeniz’in kıyısındaki küçük bir liman kentinde de olduğunu ve bu anıtsallığı sergileyebildiğini anladık.
Hem ölçüleri hem mimari bezemeleriyle yapının anıtsallığı bize Karadeniz Bölgesi’nde bulunan yegane bir stoa yapısı olduğunu gösteriyor. Yapı Amasra başta olmak üzere Batı Karadeniz turizminde de değerli bir gelişmeye yardımcı olacaktır. Gelişmekte olan turizm potansiyelinin yanında Amasra bu kazılarla onarımların tamamlanması ve alanların ören yeri haline gelmesiyle Karadeniz için çok daha fazla uğrak yeri ve dikkat alımlı merkezlerden biri olacaktır. Bir diğer değerli konu da Amasra’nın yıllar öncesinde başlayan UNESCO aday adaylığı seyahatine da katkı sunacaktır. Burada Kraliçe Amastris tarafından kurulan bu antik kentin yıllar sonra uyanışına şahitlik etmekteyiz.”
Çam, evvelki yıllarda yapılan çalışmalarda Büyük İskender başı, Nymphe (su perisi), Lares (ev tanrısı) heykelleri ile Amulet (tılsımlı muska), farklı periyotlara ilişkin sikkeler ve yazıt kesimleri bulunduğunu kelamlarına ekledi.
Bartın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Orhan Uzun da bölgenin en değerli arkeolojik çalışmalarından birinin üniversiteleri bünyesinde yürütülmesinden duyduğu memnuniyeti lisana getirdi.
Uzun, antik kentte, Anadolu ve dünya tarihi ismine önemli bulgular elde edilen çalışmalarla kültürel mirasın korunmasına ve geliştirilmesine katkı sunduklarını vurgulayarak, “Çalışmalarımızdaki dayanakları münasebetiyle Kültür ve Turizm Bakanımız Sayın Mehmet Nuri Ersoy’a, bölgesel kalkınma noktasında bizleri motive eden yaklaşımları için YÖK Liderimiz Prof. Dr. Sayın Erol Özvar ile YÖK üyelerimize, Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam ile emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.” dedi.
