Antalya’nın 18 kilometre doğusunda, Aksu ilçesi hudutlarındaki Pamfilya bölgesine başşehirlik yapmış Perge Antik Kenti’nde, 1946’da Ordinaryüs Prof. Dr. Arif Müfid Mansel tarafından başlatılan, akabinde Prof. Dr. Jale İnan ve Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu tarafından sürdürülen hafriyat çalışmaları, bugün de Prof. Dr. Şebnem Sedef Çokay Kepçe başkanlığında devam ediyor.
Tunç Çağı devrinde kurulduğu düşünülen ve Helenistik periyot boyunca eski dünya içerisindeki en varlıklı ve en hoş kentler ortasında sayılan UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Süreksiz Listesi’ndeki antik kentin en görkemli tarihi çeşmesi Kestros’ta su akıtma sürecine yönelik 2 yılı aşkın süren çalışmalar tamamlandı.
APOLLONİOS’UN MEMLEKETİ
Yunan matematikçi Apollonios’un da memleketi olan Perge Antik Kenti’nde, Roma periyodunda İmparator Hadrianus tarafından 2’nci yüzyıla tarihlenen ve ırmak tanrıçası Kestros’un canlandırıldığı bir heykelin bulunduğu ve ismini da verdiği çeşmeden 1800 yıl sonra yine su akmaya başladı. 2 yıl evvel Aksu Belediyesi’nden getirilen bir arazözle antik çeşmede, su sisteminin çalışıp çalışmadığının tespiti için yapılan denemenin başarılı sonuç vermesi sonrasında DSİ’ye ilişkin kanaldan çeşmeye su çekildi.
1800 YILLIK ÇEŞME
Perge Antik Kenti Hafriyat Lider Yardımcısı İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Kısmı’ndan Dr. Öğretim Üyesi Aytaç Dönmez, birinci su akıtma çalışmalarını 2022’de gerçekleştirdikleri antik çeşmede sistemin çalıştığını gördüklerini belirterek, “Ve o vakitten bu vakte kadar bir proje çalışması gerçekleştirdik. Bu sene de Kültür ve Turizm Bakanlığı Geleceğe Miras Projesi kapsamında bakanlık dayanaklarıyla birlikte bu projeyi nihayetinde hayata geçirdik. Ve Kestros Çeşmesi olarak isimlendirilen İmparator Hadrianus devrinde inşa edilmiş olan bu değerli yapı 1800 yıl sonra tekrar suya kavuştu” dedi.
TÜRKİYE’DE SU AKAN ÜÇÜNCÜ ANTİK ÇEŞME
Türkiye’de Sagalassos ve Kibyra antik kentlerinde bu biçimde su akan iki antik çeşme olduğunu lisana getiren Dr. Aytaç Dönmez, “Yalnız bu çeşmenin onlardan biraz farkı var natürel ki. Bu fark da çeşmenin aktığı havuzun çabucak devamında suyun aslında yaklaşık 700 metrelik lüks bir kanaldan bütün caddeyi katetmesi. Böylesi bir yapı aslında antik periyotta hayli lüks olarak değerlendirilmekte. Perge Kestros çeşmesinin de aslında bu özelliğiyle başkalarından ayrılan bir farkı ortaya çıkıyor. Çeşmenin şu anda şimdi onarım çalışmaları gerçekleştirilmedi. Şu anda hafriyat çalışmaları gerçekleştiriliyor çabucak yanında. Bu hafriyat çalışmalarının ardından de çeşmenin bir geniş kapsamlı onarım çalışması gerçekleştirilecek” diye konuştu.
ANTALYA TURİZMİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
Bu çeşmenin birebir vakitte bir kapı yapısı niteliğinde de olduğunu anlatan Dr. Dönmez, şunları söyledi:
“Hem bir çeşme yapısı birebir vakitte bir kapı. Zira çabucak yanındaki tonozlu kemerli alanlardan üst hakikat Akropole çıkan bir kapıyı da teşkil ediyor bu yapı. İki işlevi var bu bağlamda. Bu istikametiyle aslında Perge Antik Kenti için en özel yapılardan biri. Bu çeşme yapısı doğal ki her vakit buradan su akıtılması bilhassa Antalya kültür varlıkları, Antalya turizmi için epeyce kıymetli olarak değerlendiriliyordu. Ve bu bahiste çok istek alıyorduk. Açıkçası külliyen bir onarım işinin akabinde bunu yapmayı planlıyorduk. Ancak olağan ki daha sonra yaptığımız müşahedeler ve değerlendirmeler bunun onarım öncesinde de gerçekleştirebileceği konusunda bizleri ikna etti. Ve bu bağlamda da Perge’de gördüğünüz üzere suya kavuşan bir çeşme ve bu çok hoş bir canlılık getireceğini düşünüyoruz.” (DHA)
