Milattan evvel 3 binin ortalarında yerleşimin başladığı ve Urartu Krallığı tarafından surlarla çevrilen Harput Kalesi’nde, Bakanlık, Valilik ve Fırat Üniversitesinin dayanağıyla yürütülen hafriyat ve onarım çalışmaları devam ediyor. Tarihi kalenin de bulunduğu Harput, 2018’de UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi’ne alındı.
Bu sene de Kültür ve Turizm Bakanlığınca “Geleceğe Miras Projesi”ne dahil edilen tarihi Harput Kalesi’nde arkeolojik hafriyatlar yılın 12 ayı yapılıyor. Alanda bugüne kadar Urartu periyoduna ilişkin yaklaşık 2 bin 800 yıllık su sarnıcı ve “açık hava tapınak alanı”, 1000 yıllık olduğu varsayım edilen saray mutfağı, Orta Çağ ve Yakın Çağ’da faal kullanılan 1000 yıllık “zamanın sanayi sitesi” halinde tanımlanan yapı kalıntıları ve üretim fırınları, demir külçeler ile anahtar, makas, kaşık, mızrak ok ucu, nal üzere çok sayıda nesne gün yüzüne çıkarıldı.
Birçok medeniyetin izlerini barındıran yerleri ve buluntularla ziyaretçileri adeta tarihte seyahate çıkaran Harput Kalesi, tabiatı ve kente yüksekten bakma imkanı sunan görünümüyle da ilgi görüyor.
“KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞIMIZ ONARIMLARI TAMAMLAMAYA BAŞLAYACAK”
Kazı Lideri Prof. Dr. İsmail Aytaç, AA muhabirine, Harput Kalesi’nde birinci olarak 2004-2009’da yapılan hafriyat çalışmalarının, 2014’te tekrar başlayıp bugüne kadar aralıksız sürdüğünü söyledi.
Bu dönem kaledeki çalışmaların 1000 yıllık sanayi sitesinde ağırlaştığını bildiren Aytaç, burada bulunan yeni atölyelerin konservasyon çalışmalarının yapıldığını, süreksiz çatıyla alanın müdafaa altına alındığını, bir atölyenin ise müdafaasının güçlendirilip ziyarete açık hale getirildiğini anlattı. Aytaç, yeni su sarnıcının da etrafındaki çalışmaların tamamlanmasının akabinde turizme kazandırıldığını belirterek, şunları kaydetti:
“Kültür ve Turizm Bakanlığımız, yapıtların onarımlarını tamamlamaya başlayacak ve bu da turizme daha fazla katkı sağlayacak. Bu süreçte yurt dışından da çok sayıda seyahat acentesi geldi. Harput, tarihi ve kültürel bir bedel olarak turizme daha da katkı sağlama noktasına geldi. Bakanlığımız her türlü dayanağı veriyor. Fırat Üniversitesi de birçok takviyenin yanı sıra işçi ofisleri, yemek ve teknik eleman üzere takviyelerini sürdürüyor. Epey kıymetli bir yere geldiğimizi düşünüyoruz. Bundan sonraki maksat turizme kazandırma çalışmaları olacak.”
2025’TE UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİ’NE GİRME HEDEFİ
Harput’un gelecek yıl UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmesi konusunda da çalışmaların sürdüğünü bildiren Aytaç, 2024’teki çalışmaların buna çok fazla katkı sağladığını vurguladı. Kaledeki saha çalışmalarının sene sonu prestijiyle tamamlanacağını, yeni yılla birlikte 12. döneme başlayacaklarını tabir eden Aytaç, “Baharda alana çıkıp aralık sonuna kadar alandaki çalışmalarımızı gerçekleştiriyoruz. Geri kalan kış aylarında da buradan çıkarılan arkeolojik ve kültürel varlıkların onarım, tahlil ve yayın işlerini gerçekleştiriyoruz.” diye konuştu.
HARPUT KALESİ’NDE 11. DÖNEM SONUNDA YAKLAŞIK 130 BİN NESNEYE ULAŞILDI
Aytaç, Harput Kalesi’nde 11. dönem sonunda yaklaşık 130 bin nesneye ulaştıklarını, bunların nitelikli olanlarını Elazığ Müzesine teslim ettiklerini söyledi. Amorf (belirli bir biçimi bulunmayan) olanların kalede tutulduğunu anlatan Aytaç, etütlük yapıtların ise incelemelerinin sürdüğünü kaydetti.
Restorasyon ve konservasyon çalışmalarının da devam ettiğini belirten Aytaç, yakın vakitte birtakım tahliller yapmaya başlayacaklarını belirtti. Aytaç, bununla ilgili pek çok kurum ve kuruluşla işbirliğini sürdürdüklerini lisana getirerek, “Özellikle buradan çıkan nitelikli kültür varlıklarının yepyenilerini müzeye verirken, replikalarını da bir proje dahilinde hazırlayıp, turizm gayeli kamuoyuyla paylaşacağız, kalede sergilemeye devam edeceğiz.” sözünü kullandı.
