Merhabalar; geçen yazımda Türkiye turizm sektörünün, hibe ve destek mekanizmalarından yeterince faydalanmadığını belirtmiş ve bu durumun nedenlerini ele almıştım. Bu yazımda ise, sektör oyuncularının bu hibe ve desteklerden nasıl daha etkin yararlanabileceğine dair stratejiler ve örnekler paylaşarak konuyu daha derinlemesine irdelemek istiyorum.
Daha önce de belirttiğim gibi, hibe programları, turizm sektörünün sürdürülebilirliği ve rekabet gücünü artırmak için kritik öneme sahip. Ancak bu programların etkin bir şekilde kullanılabilmesi için, işletmelerin bu kaynaklardan nasıl faydalanabileceğini bilmelerine ihtiyaç var. Türkiye’de mevcut olan çeşitli ulusal ve uluslararası hibe ve destek programları, doğru stratejilerle değerlendirildiğinde ve takip edildiğinde sektör için önemli fırsatlar sunmaktadır.
Hibe ve destek kaynak ve kanallarından en önemlilerini kısaca tanıyacak olursak;
AB (Avrupa Birliği ) Hibe Programları:
Türkiye’nin aday ülke statüsü, AB’nin sunduğu pek çok hibe programlarına erişimini mümkün kılmaktadır. Sanılanın aksine AB durup dururken bize para vermemekte aksine nüfusa oranla AB havuzuna hazinemizden yaptığımız katkıların bir kısmı bize hibe ve destek olarak geri gelmektedir. Turizm sektörü için özellikle kırsal kalkınma, çevresel sürdürülebilirlik, kültürel mirasın korunması gibi alanlarda ulusal ve ulus ötesi işbirliği içeren birçok fon kaynağı bulunmaktadır.
Dünya Bankası ve Uluslararası Finans Kurumları:
Dünya Bankası ve diğer uluslararası finans kuruluşları, turizm altyapısının geliştirilmesi ve sektörün modernizasyonu için finansman sağlamaktadır. Özellikle büyük ölçekli projeler için bu kaynaklar önemli olabilir.
Kalkınma Ajansları ve Yerel Destekler:
Türkiye genelindeki 26 kalkınma ajansı, bölgesel kalkınma ve turizmin çeşitlendirilmesi için önemli destekler sunmaktadır. Bulunduğunuz bölgedeki kalkınma ajansı ile temas halinde olarak ve web sayfalarını, duyurularını takip ederek desteklerden faydalanıp yerel turizmin güçlenmesi sağlayabilirsiniz.
Elçilik Fonları ve Kültürel Diplomasi Destekleri:
Çeşitli ülke elçilikleri, kültürel diplomasi ve karşılıklı kültürel işbirliği projeleri kapsamında hibe ve destek programları sunmaktadır. Bu tür fonlar, özellikle kültürel turizm projelerinde rahatlıkla değerlendirilebilir.
Hibe projelerinde başarıya ulaşmak için ihtiyacınız olan stratejilere değinecek olursak;
İlk yapılması gereken mevcut durumun tespit edilerek neye ihtiyaç olduğunu, problem ya da sorunun ne olduğunu netleştirmek gereklidir. Tabi ki burada başarılı bir hibe başvurusu için en önemli adım, iyi hazırlanmış bir projedir. Neticede hibe programları bir çeşit projelerin birbiriyle yarıştığı bir ortam olup projeciliğin esaslarını ve ortak dili olan Proje Döngüsü Yönetimi ( PCM ) ile Mantıksal Çerçeve yaklaşımını temel alarak proje tasarımı, hedeflerin net bir şekilde belirlenmesi, bütçe planlaması ve faaliyetlerin detaylı bir şekilde kurgulanması gereklidir. Yüzlerce proje eğitimi vermiş , binlerce kursiyerle bir araya gelmiş bir uzman eğitmen olarak proje yazma eğitimleri almanın veya gerektiğinde uzman/danışman desteği almanın bütün bu süreçleri kolaylaştırabileceğini söyleyebiliriz.
Diğer yandan hazırlayacağınız projenin içerik kalitesi büyük önem oluşturmaktadır.
Özellikle hibe veren kurumlar, projelerin sürdürülebilir olmasına ve yenilikçi yaklaşımlar içermesine büyük önem verir. Bu nedenle, projelerin uzun vadeli etkilerini ve sektöre getireceği yenilikleri vurgulamak, başvuruların kabul edilme şansını artıracaktır.
Ayrıca oluşturacağınız her türlü proje ya da proje bazlı mekanizmalarda bütün tarafların temsil edilmesi uluslararası proje deyişiyle “4 Boyutlu Sarmal Yapı” ( 4D Helix Model) üzerinden hareket edilmesi hibe programlarından maksimum fayda sağlanması için büyük önem taşır. Yani kamu, özel sektör, STK ve eğitim sektörlerinden en az birer temsilci ile işbirliği oluşturulan projeler, daha geniş bir etki alanı yaratabilecekleri gibi fon sağlayıcıların daha çok ilgisini çekecektir.
Takip edebileceğiniz ve hibelerden haberdar olabileceğiniz bazı kaynak ve kanalları sizlerle paylaşmak istiyorum;
https://www.yatirimadestek.gov.tr
https://www.sabancivakfi.org/tr/sosyal-degisim/hibe-programlari
https://www.tr.emb-japan.go.jp
Türkiye turizminin, mevcut hibe ve destek programlarından daha fazla faydalanarak global rekabette yerini sağlamlaştırması mümkündür. Bunun için turizm aktörlerinin başlarını kumdan çıkararak fırsatları değerlendirmesi, sektörün bu kaynakları daha etkin kullanmayı öğrenmesi ve bu doğrultuda stratejik adımlar atması gerekmektedir.
Bir sonraki yazımda, hibe programlarına başvuru süreçleri ve bu süreçlerde dikkat edilmesi gereken püf noktalarını ele alacağım.
Bir sonraki yazımda görüşmek üzere…
Ali Öztüfekci
Kültürel Miras Uzmanı / Kültür Rotaları Tasarımcısı
oztufekciali@yahoo.com
