Öncelikle merhabalar; bu ilk paylaşımımda 36 yıldır içerisinde bulunduğum turizm sektörünün büyük bir eksikliğini dile getirmek istiyorum. Yaklaşık 25 yıldır da uzmanı olduğum AB ve Dünya Bankası hibe programlarından en az yararlananların turizmin gerçek aktörlerinin olması benim omuzuma ayrıca bir sorumluluk yüklüyor.
Hepimizin çok iyi bildiği üzere Türkiye, tarih, kültür, doğal güzellikler, misafirperver insanları ve hizmet anlayışıyla turizm açısından zengin bir ülke. Ancak, son yıllarda sektördeki belirsizlikler ve zorluklar, özellikle pandeminin etkisiyle daha da artmış bulunmakta. Bu zorluklarla başa çıkmak için, Türkiye turizminde hibe programları önemli bir rol oynamakta. Peki neden başkaları hibeleri çok aktif kullanırken turizm sektörü bu hibelerden yeterince faydalanmıyor.
Öncelikle hibenin ne olduğuna bakalım; Hibe, bir kurum veya kişi tarafından, genellikle belirli bir amacı veya faaliyeti desteklemek için verilen parasal veya maddi yardımdır. Hibeler genellikle geri ödenmez ve karşılığında belirli bir hizmet veya faaliyet sunulması beklenmez. Türkiye’de turizm sektöründe hibe programları, turizm işletmelerinin gelişimini teşvik etmek, rekabet güçlerini artırmak ve sürdürülebilirliklerini sağlamak amacıyla kullanılan kritik bir finansal araçtır. Bu hibeler genellikle konaklama tesislerinin iyileştirilmesi, destinasyonların geliştirilmesi, turizm alt yapı projeleri, eğitim ve kapasite geliştirilmesi gibi alanlara odaklanabilir.
Özellikle turizm KOBİ’leri için, hibe programları yeni yatırımlar yapmalarını, kalite standartlarını yükseltmelerini ve pazarlama faaliyetlerini desteklemelerini sağlar. Bu da turizmde çeşitliliği artırır ve ülkenin turizm potansiyelini daha geniş kitlelere ulaştırır.
Türkiye’deki turizm hibe programları genellikle çeşitli alanlara odaklanır. Bunlar arasında konaklama tesislerinin iyileştirilmesi, destinasyonların geliştirilmesi, turizm alt yapı projeleri, eğitim ve nitelikli insan kaynağının geliştirilmesi gibi başlıklar yer alır. Bu programlar, sadece turizm işletmelerini değil, aynı zamanda turizm sektöründeki tüm paydaşları kapsayacak şekilde tasarlanır.
Özellikle pandemi döneminde, turizm sektörü için hibe programlarının önemi daha da artmıştır. İşletmeler, salgın nedeniyle yaşadıkları gelir kayıplarını telafi etmek ve operasyonlarını sürdürebilmek için bu desteklere ihtiyaç duymaktadır. Ayrıca, hibe programları turizm işletmelerine kriz sonrası döneme daha hazırlıklı bir şekilde girmelerini sağlayacak yeniden yapılanma ve iyileştirme fırsatları sunar.
Ancak, hibe programlarının etkinliği ve adil dağılımı konusunda bazı tartışmalar da bulunmaktadır. Programların şeffaflığı, başvuru süreçlerinin karmaşıklığı ve kriterlerin netliği gibi faktörler, bazı işletmelerin hibelerden yeterince faydalanamamasına yol açabilir. Bu nedenle, hibe programlarının yönetimi ve uygulanması sürekli olarak gözden geçirilmeli ve iyileştirilmelidir.
Türkiye turizminde hibe programlarının rolü büyük önem taşımaktadır. Sektörün rekabet gücünü artırmak, sürdürülebilirlik sağlamak ve krizlerle başa çıkmak için bu programlara olan destek devam etmelidir. Ancak, bu desteklerin etkinliği ve adil dağılımı konusunda sürekli bir denetim ve iyileştirme süreci de gereklidir. Sektörün büyümesi ve gelişimi için, turizm hibe programlarının stratejik bir şekilde yönetilmesi ve uygulanması büyük önem taşımaktadır. En önemlisi turizm sektörünün ulusal ya da uluslararası hibe programlarından haberdar olması, mevcut hibe programlarından yararlanabilmek için proje hazırlayarak ve bu programlara dahil olmasına ihtiyaç vardır. Dünyadaki ve Avrupa’daki turizm işletmeleri hibe kaynaklarını yıllardır oldukça etkin kullanırken Avrupa Birliği, Dünya Bankası, Elçilikler ya da diğer fon kaynaklarının sunmuş olduğu hibe desteklerinin Türkiye turizmine kazandırılması çok önem taşıdığını düşündüğümden bundan sonraki paylaşımlarımda bu hibelerden nasıl yararlanabiliriz konusuna daha detaylı devam edeceğim.
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere…
Ali Öztüfekçi
Avrupa Birliği Hibe Uzmanı
Kültürel Miras Uzmanı & Kültür Rotaları Tasarımcısı
oztufekciali@yahoo.com
